بررسی حقوقی ماهیت، ساختار و نحوۀ شکل‌گیری کلوپهای بیمۀ حمایت و غرامت در عرصۀ داخلی و بین‌المللی

صنعت کشتیرانی در عرصۀ جهانی از جملۀ مهم‌ترین و کارآمدترین حوزه‌ها تلقی می‌شود. با توجه به اینکه همواره حوادث مختلف این صنعت را مورد تهدید قرار می‌دهد لذا بیم خسارات ناشی از این حوادث منجر به اتخاذ شیوه‌هایی برای جبران این خسارات به‌ویژه از طریق صنعت بیمه‌ شده است. علی‌رغم گسترش فعالیتهای صنعت بیمۀ دریایی هنوز دسته‌ای از ریسکها و خطرات وجود دارند که شرکتهای بیمۀ دریایی معمولی به علت پرهزینه‌بودن این ریسکها پوششی برای آنها ارائه نمی‌دهند؛ اما از طرفی رایج‌بودن این خطرات باعث شده است مالکان کشتیها خود اقدام به تشکیل کلوپهایی طرفینی بدون اهداف انتفاعی کنند که بتوانند این خسارات را جبران کرده و تا حد امکان از داراییهای خود حفاظت کنند. امروزه به دلیل کارآمدی این کلوپها و وجود الزامات قانونی و بین‌المللی، شرکتهای کشتیرانی ناگزیر از تنظیم قرارداد و بهره‌مندی از خدمات و پوششهای ارائه‌شده توسط این کلوپها هستند. کشور ما نیز به دلیل وجود ناوگان گسترده، میزان تحرک و فعالیت بندرها و موقعیت جغرافیایی خاص از این قاعده مستثنا نبوده است. لذا با توجه به اهمیت این کلوپها، در این نوشتار به تحلیل ماهیت، ساختار و ویژگیهای آنها می‌پردازیم که به نظر نگارنده ثبت کلوپهای حمایت و غرامت در قالب مؤسسۀ غیرانتفاعی و آنچه در عمل در مورد تنها کلوپ حمایت و غرامت ایرانی رخ‌ داده از لحاظ حقوقی صحیح نیست و قالب صحیحی که کلوپهای حمایت و غرامت می‌توانند در آن شکل‌ گرفته و اقدام به فعالیت کنند قالب شرکت سهامی است.